امسال چهلمین دوره جشنواره فیلم فجر به عنوان یکی از مهم‌ترین رویدادهای فرهنگی کشور در حالی برگزار شد که کشور در آغاز ششمین پیک کرونا قرار داشت. شیوع ویروس کرونا در دو سال گذشته آسیب‌های جدی به بدنه سینما وارد کرد و فیلمسازان این مرز و بوم را با مشکلات و چالش‌های جدی برای تولید فیلم مواجه ساخت. با وجود این، چهلمین جشنواره فیلم فجر برگزار شد تا فرصتی باشد برای سینماگران و علاقه‌مندان به سینما گرد هم جمع آیند و با رقم زدن رویدادی کاملا سینمایی، به سینما اجازه دهند جان تازه‌ای بگیرد.
این دوره از جشنواره به دبیری مسعود نقاش‌زاده، با تغییراتی در آیین‌نامه اجرایی آغاز به کار کرد. یکی از مهم‌ترین تغییرات، حذف بخش «نگاهی نو» یا همان بخش ویژه رقابت فیلم اولی‌ها بود. براساس این تغییر، تمام فیلم اولی‌ها در جشنواره چهلم در بخش مسابقه فیلم‌های سینمای ایران (سودای سیمرغ) مورد داوری قرار گرفته و با هنرمندان باسابقه‌تر به رقابت پرداختند.
علاوه‌بر این، هیئت انتخاب بار دیگر به آیین‌نامه جشنواره فیلم فجر بازگشت. بر این اساس، در حالی که در دوره سی‌ونهم جشنواره، هیئت انتخاب از آیین نامه حذف شد تا برخلاف دوره‌های پیشین، تمامی 110 فیلم ثبت‌نام شده در این جشنواره داوری شوند، در فجر چهلم، با تغییر این رویکرد، پوران درخشنده (نویسنده، تهیه‌کننده و کارگردان)، بهروز افخمی (نویسنده و کارگردان)، اسماعیل بنی اردلان (استاد دانشگاه)، حسین زندباف (تدوین‌گر، تهیه‌کننده و کارگردان)، مجید شاه حسینی (مدیر فرهنگی، پژوهشگر و استاد دانشگاه)، اسفندیار شهیدی (مدیر فیلم‌برداری، کارگردان و استاد دانشگاه) و محمد حسین نیرومند (مدیر فرهنگی) به عنوان هفت عضو هیئت انتخاب، به بررسی و بازبینی 74 فیلم متقاضی حضور در بخش مسابقه سینمای ایران (سودای سیمرغ) پرداختند که در نهایت 22 فیلم به جشنواره راه یافتند.
نگاهی به فیلم‌های جشنواره فجر
همچنین، حضور هفت فیلم اولی در میان 22 فیلم در بخش سودای سیمرغ جالب توجه است که بر جوان‌گرایی این دوره از جشنواره صحه می‌گذارد. فیلم‌های موقعیت مهدی به کارگردانی هادی حجازی فر، علف‌زار کاظم دانشی، ملاقات خصوصی امید شمس، بی‌رویا آرین وزیردفتری، شب طلایی یوسف حاتمی کیا، لایه‌های دروغ رامین سهراب و بی‌مادر به کارگردانی سید مرتضی فاطمی هفت فیلمی هستند که در چهلمین جشنواره فیلم فجر حضور یافتند که با توجه به تغییر آیین‌نامه جشنواره و حذف بخش «نگاه نو»، برای اولین بار امکان رقابت با سایر فیلم‌ها را برای سیمرغ پیدا کردند؛ امری که انتظار نتایج جالبی را به همراه داشت.
در این بین، درحالی که در دوره‌های پیشین می‌‌توانستیم به وضوح ترکیبی پررنگ از حضور پیشکسوتان سینما را در ویترین جشنواره مشاهده کنیم، در فجر چهلم تنها نام مسعود کیمیایی، ابراهیم حاتمی‌کیا و رضا میرکریمی به چشم می‌خورد؛ امری که واکنش‌های بسیاری را در میان اصحاب سینما برانگیخت. ابراهیم حاتمی‌کیا، به عنوان یکی از موفق‌ترین فیلمسازان سینمای ایران در جشنواره فجر، این بار به عنوان تهیه‌کننده فیلم پسرش یوسف حاتمی‌کیا با عنوان شب طلایی حضور متفاوتی را در این دوره از جشنواره رقم زد. رضا میرکریمی نیز با فیلم نگهبان شب به عنوان نماینده نسل دوم فیلمسازان ایران، در این دوره از جشنواره حضور یافت. در این میان، مسعود کیمیایی با فیلم خائن کشی به‌عنوان تنها نماینده نسل اول فیلمسازان در این جشنواره حضور یافت و سپس با توجه به جوانی رقبایش، طی نامه‌ای از داوری کارگردانی خود در این جشنواره انصراف داد و حتی در نشست خبری فیلم خود نیز حضور نیافت؛ اتفاقی که حرف و حدیث‌های بی‌شماری را به همراه داشت.
نامزدها و برگزیدگان چهلمین جشنواره فیلم فجر
هیئت داوران چهلمین جشنواره فیلم فجر، یکی از مردانه‌ترین هیئت‌‌های داوری است که در آن حتی یک چهره خانم وجود ندارد؛ امری که با حذف نگاه متفاوت زنانه در فرایند داوری، انتقادات بسیاری را به دنبال داشته است. در این میان، مسعود نقاش‌زاده دبیر چهلمین جشنواره فیلم فجر، مسعود جعفری‌جوزانی (نویسنده، کارگردان و تهیه‌کننده)، مجید انتظامی (آهنگساز)، شهاب حسینی (بازیگر و تهیه‌کننده)، محمدعلی باشه‌آهنگر (نویسنده و کارگردان)، محمد داوودی (مدیر فیلم‌برداری)، مهدی سجاده‌چی (فیلمنامه‌نویس) و پژمان لشکری‌پور (منتقد و تهیه‌کننده) اعضای هیئت داوران بخش سودای سیمرغ چهلمین جشنواره فیلم فجر را تشکیل داده و به داوری فیلم‌های جشنواره در 18 رشته، پرداختند که نتایج آن به شرح زیر است:
نامزدها و برگزیده بهترین فیلم
در این میان، سه جایزه ویژه برای سه فیلم دیگر نیز درنظر گرفته شد که براساس آن، جایزه سیمرغ زرین بهترین فیلم از نگاه ملی (جایزه سرباز وطن) به فیلم بدون قرار قبلی به کارگردانی بهروز شعیبی و تهیه‌کنندگی محمود بابایی تعلق گرفت. همچنین، سیمرغ بلورین جایزه ویژه هیئت داوران به برف آخر ساخته امیرحسین عسگری اهدا شد. علاوه‌بر این، فیلم درب به کارگردانی سید هادی محقق، دیپلم افتخار جایزه ویژه هیئت داوران را به خود اختصاص داد.
نامزدها و برگزیده بهترین کارگردانی
هادی حجازی‌فر برای موقعیت مهدی، کاظم دانشی برای علف‌زار، بهروز شعیبی برای بدون قرار قبلی، امیرحسین عسگری برای برف آخر و رضا میرکریمی برای نگهبان شب به عنوان نامزدهای بهترین کارگردانی معرفی شدند که در این میان، رضا میرکریمی برای برنده سیمرغ بهترین کارگردانی شد.
نامزدها و برگزیده بهترین فیلم اول
نامزدهای دریافت سیمرغ بلورین بهترین فیلم اول شامل بی‌رویا (ساخته آرین وزیردفتری)، علف‌زار (کاظم دانشی)، موقعیت مهدی (هادی حجازی فر) و ملاقات خصوصی (امید شمس) بودند که در این میان، این سیمرغ از آن موقعیت مهدی شد.
نامزدها و برگزیده بهترین فیلم‌نامه
ابراهیم امینی و هادی حجازی‌فر برای موقعیت مهدی، فرهاد توحیدی و مهدی تراب‌بیگی برای فیلم بدون قرار قبلی، کاظم دانشی برای فیلم علف‌زار، امیرحسین عسگری، امیرمحمد عبدی و سیدحسن حسینی برای فیلم برف آخر و رضا میرکریمی و محمد داوودی برای فیلم نگهبان شب نامزدهای دریافت سیمرغ بلورین بهترین فیلم‌نامه بودند که در نهایت این سیمرغ به کاظم دانشی رسید.
کانال تلگرام ماهنامه سینمایی فیلم:
https://telegram.me/filmmagazine
آدرس اینستاگرام:
https://www.instagram.com/filmmagazine.official
آدرس کانال آپارات:
