سینمای ایران » نقد و بررسی1401/05/31


پرونده نقد کوتاه بعضی از فیلم‌های در حال اکران

هناس

ساسان کریمی
فیلم سینمایی روز ششم

 
هناس
فیلمی سفارشی‌ساز است اما در عین حال به علت موضوع و بازی بهروز شعیبی و به خصوص مریلا زارعی تا حدی می‌­تواند بیننده را با خود همراه کند. موضوع در خصوص یکی از شهدای هسته­‌ای است که از قضا سن چندانی هم نداشت. داریوش رضایی‌نژاد که ترور او نیز از آن‌جا که در پیش چشمان همسر جوان و فرزند خردسالش بود از وجه مظلومیت ملودرام بیش‌تری برخوردار بود و این زمینه‌سازی بالقوه پردازش هنری را در خصوص آن فراهم آورده است. هناس درعین حال آسیب­‌های کلاسیک فیلم­‌های سفارشی را با خود حمل می­‌کند: شخصیت­‌های سیاه و سفید، عدم امکان خلاقیت و ایجاد ابهام، توانایی مخاطب در حدس صحنه پیش رو از امهات این موارد هستند. نکته­ دیگر این‌که فیلم از جذابیت­‌های سینمایی لازم برخوردار نیست و حتی بزنگاه ترور دارای نقص جدی در ساخت بوده و از این رو  باورپذیر نیست. در نهایت باید گفت فیلم ضعف و قوت چشمگیری ندارد و مخاطب بدون این‌که تحت‌تاثیر وجه سینمایی فیلم قرار گرفته باشد –ولو این‌که با اصل داستان واقعی همراه بوده و در ذهنش یادآوری شده است- سالن را ترک می‌کند.

روز صفر
روز صفر
فیلمی است کاملا غریبه با سینمای ایران، به سبک فیلم­‌های سبک و دم دستی هالیوودی با قهرمانی چندین و چند وجهی: او از اروپا به ایران، از ایران به افغانستان، جنوب، شمال و همه جا می­‌رود و تمام تهدیدهای امنیتی کشور را دفع و خنثی می­‌کند. کانون داستان فعالیت و دستگیری عبدالمالک ریگی است. اما تسلط، نوع رفتار، پوشش، چهره و تمام وجنات شخص اول فیلم غریبه، غیرواقعی و بی‌تناسب با تجربه تماشاگر است. حتی تعاملات و توانمندی‌ها و روابط افراد در این فیلم نیز از نوع هالیوودی و باورناپذیر است ضمن آن‌که اثر از وجود تکنیکی نیز خالی است و بدون کارگردانی قابل توجه هرگز نمی­‌تواند ذهن مخاطب را به تسخیر خود درآورد. فیلم و سریال­‌های سفارشی مانند گاندو را در ذهن می‌آورد که یک نفر سوپرمن است و تمام آنچه شهروند امروز در خاطره دارد را یک تنه انجام داده است و به تعبیری انگار همه زحمت‌ها برگرده اوست. این سبک سفارش فیلم به علت باورناپذیری اتفاقا منظور سفارش دهنده را نیز تامین نمی­‌کند. چرا که بیش‌تر شبیه ادعا و رجزخوانی است تا نمایش واقعی توانایی­‌هایی که بخواهد همدلی با مخاطبان را به منظوری که سازنده اثر در نظر دارد پدید آورد.

روز ششم
فیلم سینمایی هناسروز ششم
فیلمی است با فرمی جدید. جذابیت بازیگر اصلی به خصوص به همراه ریتم تند داستان و اتفاقات متوالی کشش قابل توجهی برای بیننده درست می‌کند، هر چند داستان در نقاطی به دام بسیار سیاه شدن شخصیت­‌ها می­‌افتد و این افراط ضعف فیلم‌نامه است. نورپردازی فیلم چشم‌نواز نیست و این تلاش اندک کارگردان را در ساخت چند تک میزانسن­ دارای جذابیت­‌های بصری خنثی کرده است.
مشکل فیلم اغراق در ریتم دیالوگ­‌هاست. گفت‌وگوهای پینگ پنگی و فضای شنیداری بسیار شلوغ رهگیری جزییات را برای بیننده دشوار کرده است و گاه برای دنبال کردن شخصیت­‌ها و گفته­‌های‌شان نیاز به یادداشت موارد احساس می‌شود. ضمن آن‌که دیالوگ­‌های پشت سر هم و رفت و برگشتی گرچه می­‌تواند خود از نقاط قوت فیلم‌نامه‌نویس باشد اما وقتی بیش از حد باشد گاه از فرار کارگردان از ساخت ابعاد دیگر یک اثر نمایشی حکایت دارد. گویی اثر دیگر فیلم سینمایی نیست، بلکه یک نمایش رادیویی یا مکتوب است. دیالوگ­‌های این‌چنینی آن‌قدر بیننده را در اضطرار قرار می‌دهد که ذهن او به دنبال ابعاد فنی و شکلی ساخت یک اثر نمایشی نمی‌رود.

لامینور
با احترام کامل نسبت به آقای داریوش مهرجویی که فیلم­‌های بی­‌نظیری در گذشته از ایشان دیده­‌ایم، لامینور یک لباس پادشاه تمام عیار است. اگر فقط نام کارگردان را از روی فیلم برداریم احتمالا استقبال زیادی از آن نخواهد شد. فیلم اسیر یک داستان شعارزده با شخصیت­‌هایی در نیامده و بسیار پررنگ است. دغدغه موسیقی حتما محترم است اما به صرف این احترام هر نحو و کیفیت فیلم‌سازی توجیه نمی­‌شود. بازیگری مانند سیامک انصاری برای نقشی که هر کار کرده به او نچسبیده است به وضوح انتخاب بدی بوده است. حتی تعویض صحنه­‌ها مانند اسلایدهای دانشجویی، ابتدایی است و به هیچ روی مینیمالیسم هنری را هم تداعی نمی­‌کند. بازی علی نصیریان البته تنها نقطه قوت فیلم است که به نظر هدر رفته. گویی داریوش مهرجویی لژیونری پنج ستاره را برای مسابقات فوتبال محله به کار گرفته است.
دو گرانیگاه انتخاب شده اثر یکی موضوع است که به واسطه حساسیت­‌های جامعه مدنی به هنر، موسیقی و آزادی از بندهای نالازم بی­وجه سنتی مورد توجه است و دیگری محیط و صحنه­‌هایی که به واسطه استفاده از لوکیشن­‌های باغ، فرش­‌فروشی و بافت شمیران به خصوص وقتی با نجوای تمرین موسیقی نقش اول فیلم همراه می­‌شود موقف­‌های مفرحی را برای بیننده پدید می­‌آورد و انگار تلاش می­‌شود این­‌ها جبران کننده­‌ی ضعف­‌ها و حفره­‌های فیلم‌نامه و خود فیلم شوند.

مغز استخوان
بزرگ‌ترین نقطه قوت مغز استخوان داستان تازه و موقعیت بدیعی‌اش است که نویسنده مخاطب را در آن قرار می‌دهد. ایده اصلی فیلم که مبتنی بر تناقضاتی در وجوه حقوقی سلامتی است موجب به وجود آمدن بزنگاه­‌هایی می‌شود که بیننده خود را ملزم به تصمیم گیری احساس می‌کند و همین موجب هم­ذات­‌پنداری او با شخصیت فیلم می­‌شود.
هنر دراماتیک قرار است یک داستان را روایت کند. مغز استخوان داستان جدیدی دارد. روایتش هم تاثیرگذار و قابل قبول است. این یعنی هم نویسنده و هم کارگردان کار خود را در حد مقبولی انجام داده‌اند و مهم‌ترین آن نساختن داستان های تکراری است که بیننده بارها آثار مشابه آن را دیده یا خوانده باشد.
بازی پریناز ایزدیار و جواد عزتی در عین غلیظ بودن واقعی است و خواننده به بازیگری آن‌ها آگاه نمی­‌ماند. به جز این‌که در هر حال فیلم بر ایده خیر باقی است اما نقش آفرینی عنصر مصلحت در زندگی مدرن و تعارضاتی که گاه میان قانون، احساسات اولیه ما و مصلحتی که گاه به بقای یک انسان می‌انجامد موجبات تفکر و بازاندیشی بیننده را فراهم می‌کند. داستان از پیچیدگی خوبی برخوردار است و این در کنار بازی­‌های درخشان ساخت متوسط از نظر فنی و نیز دیالوگ‌نویسی نه چندان زبردستانه فیلم را جبران می‌کند.

بدون قرار قبلی
بدون قرار قبلی
فاقد جذابیت‌های یک اثر متوسط سینمایی است. داستان تقریبا از هیچ پیچیدگی برخوردار نبود، باورپذیر نبود و عنصر اغراق در شخصیت‌پردازی‌ها به چشم می‌آمد. شخصیت­‌های بسیار تیپیک بدون ظرافت ساخته شده بودند و زحمتی برای تولیدشان کشیده نشده بود. چه در مورد شخص اول، چه وکیل، برادر کاسب کار و مهندس.
داستان نیز تکرار بود و بارها این گونه تحولات معنوی در اثر یک صدفه از نظر تماشاگران سینمای ایران گذشته است. از این رو بیننده باید ذره‌بین بردارد و در فیلم به دنبال ظرافت، دقت، ابتکار و وجه ساخت اثر بگردد. بدون قرار قبلی از نمادزدگی اغراق‌آمیز رنج می‌برد و تقریبا از هر سمبلی که متناسب با داستان به فکر خطور می‌کند در ساخت فیلم صرف نظر نکرده است. باورناپذیری به خصوص در رابطه پدر درگذشته با دخترش موج نقص بارز دیگر فیلم است. اثر به دنبال استثنا در زندگی است و استثنا آنچنان اولویت ذهن مخاطب نیست. به‌خصوص اگر این استثنا خود در اثر تکرار و تواتر به قاعده‌ای حدس‌زدنی تبدیل شده باشد و هیچ خلاقیتی لااقل برای تولید نسخه‌ای مبتکرانه از همان داستان قدیمی به خرج داده نشده باشد.

 

کانال تلگرام ماهنامه سینمایی فیلم:

https://telegram.me/filmmagazine

آدرس اینستاگرام:

https://www.instagram.com/filmmagazine.official

آدرس کانال آپارات:

آپارات | FilmMagazine.official (aparat.com)

آرشیو

کتاب کاریکاتورهای مسعود مهرابی منتشر شد
فیلم ۷۶۰۰ به نویسندگی و کارگردانی بهروز باقری
 اولین جشنواره بین المللی فیلم کوتاه عباس کیارستمی برگزار شد
فیلم خانه ماهرخ ساخته شهرام ابراهیمی
فیلم گیج گاه کارگردان عادل تبریزی
فیلم جنگل پرتقال
fipresci
وب سایت مسعود مهرابی
با تهیه اشتراک از قدیمی‌ترین مجله ایران حمایت کنید
فیلم زاپاتا اثر دانش اقباشاوی
آموزشگاه سینمایی پرتو هنر تهران
هفدهمین جشنواره بین المللی فیلم مقاومت
گروه خدمات گردشگری آهیل
جشنواره مردمی عمار
جشنواره انا من حسین
آموزشگاه دارالفنون
سینماهای تهران


سینمای شهرستانها


آرشیوتان را کامل کنید


شماره‌های موجود


نظر شما درباره سینمای مستقل ایران چیست؟
(۵۴)

عالی
خوب
متوسط
بد

نتایج
نظرسنجی‌های قبلی

خبرنامه

به خبرنامه ماهنامه فیلم بپیوندید: