موضوع «رولوه» در سینما به دوران تدریس من در دانشکده سینما و تئاتر و پردیس بین المللی فارابی دانشگاه هنر تهران برمی‌گردد. زمانی که برای دانشجویان مقطع کارشناسی ارشد انیمیشن پردیس بین المللی فارابی، درس «آشنایی با هنر سینما» می گفتم، دریافتم که بیشتر دانشجویانی که این درس دو واحدی را می‌گذرانند کسانی هستند که در مقطع کارشناسی سینما درس نخوانده‌اند و حال قرار است با گذراندن این درس دو واحدی با هنر سینما آشنا شوند. البته که این کار دشواری بود، چرا که باید در کمتر یا حداکثر 16 جلسه یک‌ونیم ساعته، دانشجویی را که قرار است« اَنیماتور» شود یا حداقل به عنوان کارشناس ارشد انیمیشن تربیت شود را با سینما که خود رشته مستقلی در مقاطع مختلف دانشگاهی است آشنا کرد و این کار دشواری بود. من در همان روز اولی که برای تدریس این درس آماده شدم ، با خود به نتیجه مشخصی رسیدم و با برنامه وارد کلاس شدم.بدین ترتیب مشابه آنچه که در نگارش یک مقاله علمی اتفاق می‌افتد ابتدا موضوع درس که «آشنایی با هنر سینما» بود را برای دانشجویان مطرح کرده و تعریف مشخصی از هنر سینما و تضارب و تقاطع هنر سینما با صنعت سینما و رسانه سینما مطرح کردم. سپس کلمات کلیدی و مفاهیم دشوار و پرتکرار را برای آنها توضیح داده و با مقدمه ای کامل، چارچوب نظری خود را برای دانشجویان مشخص کرده و از آنها خواستم تا در این چارچوب نظری مشخص دست به کار شده و ضمن انجام یک کار عملی منظم، با نحوه فیلمسازی آشنا شوند.نظریه ای را که در اوایل دهه 1390 در دانشگاه هنر تهران مطرح کردم و توانست مرا در امر آموزش دانشجویان کمک کند نظریه «رولوه فیلم» یا نظریه «رولوه در سینما» است که در ادامه به تشریح آن می پردازم.
رولوه در معماری می‌تواند علاوه بر جنبه‌های آموزشی، امکان شناسایی بافت‌ها و محل‌های تاریخی برای اتخاذ تصمیمات لازم و منطقی درباره آنها را فراهم کند. به هر حال رولوه در معماری کاری وقت گیر است و به نوعی احجام سه بعدی اجرا شده روی زمین را با زبان معماری به نقشه دوبعدی تبدیل می کند و کار خوانش علمی برای دانشجو، استاد و اهل فن دور یک میز را آسان می کند.
در رولوه معماری اندازه گیری فاصله ها با گردونه ثابت، قدم زدن، متر پارچه‌ای، متر فلزی، متر لیزری، فتوگرامتری و همچنین برخی امکانات اینترنتی و دستگاه‌های پیچیده تر انجام می شود.
نطریه رولوه فیلم یا رولوه در سینما می‌گوید که ما می‌توانیم نسخه ساخته شده فیلم را به سناریو تبدیل کنیم.همان گونه که در رولوه معماری به جزییات بنا نظیر رنگ، متریال ، قدمت بنا و علت‌های احتمالی گزینش اجزای پلان اشاره‌ای نمی‌شود در رولوه سینما نیز همین‌گونه است و در بازبینی اثر، اجزای سناریو شامل شرح صحنه و گفتار فیلم عینا و سکانس به سکانس باز نویسی می شود. در این صورت ممکن است نسخه پیاده سازی شده سناریو در رولوه سینما با نسخه اصلی فیلمنامه متفاوت باشد که در این صورت می‌توان به سبک کارگردان برای پیاده سازی سناریو دست یافت که این خود دستاورد مهمی به خصوص در حوزه آموزش فیلمسازی است.
پس بر اساس نظریه رولوه فیلم یا رولوه در سینما ،سینما پژوه از تماشای اثر به سناریوی اجرا شده آن هم به صورت سکانس به سکانس دست می‌یابد. بدین ترتیب مقایسه سناریوی اصلی با سناریوی نسخه برداری شده در رولوه فیلم می‌تواند فیلم پژوه را به تغییرات صحنه و گفتاری که توسط کارگردان هنگام ساخت اعمال شده است آگاه سازد و در ادامه از اطلاعات مقایسه ای به دست آمده براساس پژوهش یا پرسش از فیلمنامه نویس و کارگردان، استفاده کند.
از این پس و در شماره‌های آینده مجله فیلم با انتشار نمونه های رولوه فیلم‌های شاخص سینمای ایران وجهان در جهت هرچه پربارتر شدن ماهنامه تلاش خواهیم کرد.
در این شماره قصد داریم شما را با سطح بالاتری از آنچه به عنوان رولوه فیلم مطرح کردیم،آشنا کنیم و برای این کار لازم است یکی از آثار سینمایی را در چارچوب نظری مشخص پیاده سازی کنیم تا بشود در ادامه و در شماره های بعدی آن را واکاوی و تشریح نمود. ادامه این مطلب را در شماره خرداد ۵۸۲ ماهنامه سینمایی فیلم بخوانید.
کانال تلگرام ماهنامه سینمایی فیلم:
https://telegram.me/filmmagazine
آدرس اینستاگرام:
https://www.instagram.com/filmmagazine.official
